Ενισχύουμε εύκολα τον γραπτό λόγο στην τάξη και στο σπίτι
Με αφορμή τις πανελλήνιες εξετάσεις και το μάθημα της Γλώσσας, σήμερα θα δούμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να βελτιώσουν τις δεξιότητες τους στο γραπτό λόγο στην τάξη ή το σπίτι.
Η παραγωγή γραπτού λόγου είναι μία από τις δεξιότητες που δυσκολεύει τους μαθητές και πολλές φορές δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα. Οι μαθητές, έχοντας στο μυαλό τους να δημιουργήσουν ένα δικό τους κείμενο μόνοι τους, αντιμετωπίζουν αυτή τη διαδικασία σαν αγγαρεία. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά στην παραγωγή γραπτού λόγου στην τάξη και στο σπίτι; Τα πράγματα, γίνονται αρκετά πιο απλά, εάν μάθουμε στα παιδιά κάποιες τεχνικές παραγωγής γραπτού λόγου και τα βοηθήσουμε στη διαδικασία αυτή. Ξέρατε ότι, αν εκπαιδεύσουμε τα παιδιά από μικρή ηλικία στην παραγωγή, έστω και μικρών, προτάσεων τα βοηθάμε να αναπτύξουν μια πιο θετική στάση μελλοντικά;
Γιατί είναι σημαντική η παραγωγή γραπτού λόγου;
Τόσο στη μαθητική όσο και στην ενήλικη ζωή μας, θα μας ζητηθεί συχνά να δημιουργήσουμε ένα δικό μας κομμάτι γραπτού λόγου. Ως μαθητές αυτό θα γίνει στα πλαίσια του μαθήματος της έκθεσης, ως ενήλικες στην καθημερινότητά μας. Θα είναι αρκετές οι φορές που θα πρέπει να συντάξουμε ένα γράμμα, μια αίτηση ή ακόμα και ένα γράμμα παραπόνου. Όλα αυτά απαιτούν να ξέρουμε να γράφουμε καθαρά και να οργανώνουμε τις ιδέες μας αποτελεσματικά.
Τι δυσκολεύει περισσότερο τα παιδιά ως προς την παραγωγή του γραπτού λόγου;
Αυτό που δυσκολεύει περισσότερο τα παιδιά είναι η γραμματική, η σύνταξη, η ορθογραφία και η ανάπτυξη των ιδεών. Η ορθογραφία και η γραμματική είναι πράγματα που τα μαθαίνουν καλύτερα στο σχολείο με τα χρόνια, οπότε δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί τόσο πολύ. Ευτυχώς, όλα τα παραπάνω μπορούν να ”δουλευτούν” από μικρή ηλικία και να βοηθήσουμε τα παιδιά να βελτιώσουν την ικανότητα τους να γράφουν! Αυτό σίγουρα θα χρειαστεί χρόνο και υπομονή, αλλά το αποτέλεσμα αξίζει την προσπάθεια!
Ας δούμε μαζί κάποιες απλές και έξυπνες ιδέες για το πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αρχίσουν να γράφουν και σιγά-σιγά να ξεπερνάνε αυτές τις δυσκολίες. Τις ιδέες μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και ως εκπαιδευτικοί και ως γονείς!
Στην τάξη
- Σκεφτόμαστε ιδέες μαζί. Ζητάμε από τους μαθητές να μας δώσουν κάποιες ιδέες σχετικά με το θέμα που θα ασχοληθούμε. Στη συνέχεια τις γράφουμε στον πίνακα. Με αυτή την τακτική βοηθάμε τους μαθητές που δεν έχουν σκεφτεί πολλές ιδέες να χρησιμοποιήσουν τις ιδέες των άλλων και να τις αναπτύξουν. Με άλλα λόγια, εξασκούμε την έμπνευση! Αυτό θα μπορούσε να γίνει είτε προφορικά είτε γραπτά. Δηλαδή θα μπορούσαν οι μαθητές να λένε τις ιδέες τους φωναχτά στην τάξη ή να τις καταγράφουν σε χαρτί.
- Δίνουμε εμείς την πρώτη ή την τελευταία πρόταση του κειμένου. Δίνοντας έτοιμη την πρώτη ή την τελευταία πρόταση του γραπτού λόγου βοηθάμε τα παιδιά να έχουν μία βάση και να μπορούν να δουλέψουν γύρω από αυτή. Ειδικά η πρόταση που ξεκινάει το γραπτό λόγο βοηθάει τα παιδιά να μην προβληματίζονται πως να ξεκινήσουν την έκθεσή τους. Το ίδιο ισχύει και με την πρόταση που τελειώνουμε την έκθεση. Εάν δίνεται έτοιμη, αυτό βοηθάει στην οργάνωση των ιδεών ώστε να καταφέρω να κλείσω με αυτή.
- Οργανώνουμε την έκθεση με εικόνες. Αυτό είναι μία πολύ καλή ιδέα για τις μικρές τάξεις, η οποία ταυτόχρονα είναι και διασκεδαστική. Μπορούμε να δώσουμε στους μικρούς μαθητές μας μερικές διαφορετικές εικόνες και να τους ζητήσουμε να περιγράψουν την κάθε εικόνα. Θα πρέπει να περιγράψουν κάθε εικόνα σε διαφορετική παράγραφο και στο τέλος να τις ενώσουν όλες μαζί. Με αυτόν τον τρόπο κινητοποιούμε ακόμα και τους αδύναμους μαθητές να αναπτύξουν γραπτό λόγο και να περάσουν όμορφα!
- Πάντα δίνουμε ένα δείγμα γραπτού λόγου. Με το να δώσουμε στα παιδιά ένα κείμενο έτοιμο, όπως περίπου θα θέλαμε να είναι το τελικό αποτέλεσμα, αυξάνουμε τις πιθανότητες πετυχημένου γραπτού λόγου. Έτσι οι μαθητές μπορούν να δουν πως να οργανώσουν τις ιδέες τους και πως να τις αναπτύξουν σωστά. Σε αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να τους δώσουμε και κάποια άλλα στοιχεία, όπως βοηθητικές λέξεις, συνδετικές λέξεις ή λέξεις/εκφράσεις που πρέπει να χρησιμοποιήσουν ή αποφύγουν.
Στο σπίτι
- Γράφουμε μαζί. Όταν θα χρειαστεί να συμπληρώσουμε μία αίτηση ή να γράψουμε τα ψώνια για το σούπερ μάρκετ καλό θα είναι να έχουμε δίπλα μας τα παιδιά. Δώστε τους ένα μολύβι και ένα κομμάτι χαρτί και πείτε τους τι είναι αυτό που πρέπει να γράψουν. Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουν πόσο σημαντικό είναι για την καθημερινότητά μας να ξέρουμε να γράφουμε.
- Φτιάξε τη δική σου ιστορία. Μπορείτε να βρείτε εικόνες από μία ιστορία, να τις κόψετε και να τις μπερδέψετε. Βάλτε τα παιδιά να βάλουν τις εικόνες στη σωστή σειρά και να σας την αφηγηθούν προφορικά. Μετά μπορούν να γράψουν την ιστορία και να σας τη διαβάσουν.
- Φτιάξε το δικό σου βιβλιαράκι. Επιλέξτε ένα θέμα μαζί με το παιδί, για παράδειγμα ”Το κατοικίδιο ζωάκι μου”. Πάρτε μερικές κόλλες Α4 και διπλώστε τες στη μέση. Φτιάξτε ένα μικρό βιβλιαράκι και σε κάθε σελίδα βάλτε το παιδί να ζωγραφίσει κάτι σχετικό με το ζωάκι του, όπως τι τρώει ή τι κάνει. Μετά, από κάτω μπορεί να γράψει μία πρόταση γι’ αυτό που σχεδίασε. Έτσι έχει φτιάξει το δικό του μοναδικό βιβλίο! Ένας πετυχημένος μελλοντκός συγγραφέας γεννιέται!
- Γράφω το ημερολόγιό μου. Στα κορίτσια, ειδικά, αρέσει πάρα πολύ να γράφουν στο ημερολόγιό τους. Αφήστε τα παιδιά να γράψουν εκεί όλα τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Εκτός του ότι εκφράζονται, τα βοηθάει να αναπτύξουν και το γραπτό τους λόγο μέσα από καταθέσεις ψυχής.
Ξεκινήστε τώρα με αυτούς τους απλούς, ευχάριστους τρόπους να ενθαρρύνετε τα παιδιά να μετατρέψουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους σε λέξεις!
